T.C. |
Sayı | : | 96968930-251.03 |
Konu | : | Genel kurul toplantısının merkez dışında yapılması |
S.S. ………….. YOLCU TAŞIMA KOOPERATİFİNE
………………………………
İlgi : 19.01.2016 tarihli yazınız.
İlgi yazınızda, mucbir sebeplerden dolayı genel kurul toplantısının İstanbul İlinde yapılıp yapılamayacağı hususunda bilgi talep edilmektedir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 98 inci maddesi yollamasıyla Türk Ticaret Kanununun 409 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki; “Aksine esas sözleşmede hüküm bulunmadığı takdirde genel kurul, şirket merkezinin bulunduğu yerde toplanır.” hükmüne binaen anasözleşmelerinde merkez dışında genel kurul toplantısı yapılabileceğine yönelik bir düzenlemenin bulunmadığı kooperatiflerin merkez dışında genel kurul toplantısı icrası mümkün bulunmamakta olup, bahse konu hüküm kapsamında anasözleşmelerinde genel kurul toplantısının kooperatif merkezinin bulunduğu yerin dışında (Merkezi …/…. olan kooperatifin İstanbul İlinde genel kurul toplantısı yapabileceği gibi) yapılabileceği yönünde düzenleme bulunan kooperatiflerin ise genel kurul toplantılarını anasözleşmede merkez dışında belirtilen yerleşim yerinde yapmaları mümkün bulunmaktadır. Dolayısıyla, anasözleşmelerinde merkez dışında bir yerde genel kurul toplantısının yapılabileceği yönünde bir düzenlemesi bulunmayan kooperatiflerin merkez dışında bir yerleşim yerinde genel kurul toplantısı icra edebilmesi için anasözleşmelerinin “Merkez” başlıklı maddesini Bakanlık iznini müteakip genel kurulun onayından geçirerek değiştirmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda, bahse konu maddenin incelenmesinden de anlaşılacağı üzere kooperatiflerin anasözleşmelerinde hüküm bulunması durumunda merkezlerinin dışında genel kurul toplantısını icra edebilecekleri açık olup, Kanun koyucu bu hükümle toplantı yerinin tespitinde; kuruluş aşamasında kurucuları, kuruluştan sonraki süreçte ise genel kurulun iradesini yetkili kılmıştır.
Öte yandan, hukukun temel kavramlarından birisi olan mücbir sebep, hukukun hemen hemen bütün dallarında uygulanmakta olup, mücbir sebepler; bir sorumluluğun yerine getirilmesini kısmi olarak veya tamamen geçici veya daimi surette engelleyen, bu niteliğinden ötürü sorumluluğu kaldıran ya da yerine getirilmesini ve vadesini geciktiren veyahut sorumluluğun niteliğini değiştiren, önceden beklenmeyen ve tahmin edilemeyen, beklense ya da tahmin edilse bile engelleyemeyen, dıştan gelen olağanüstü nitelikte bir olay, olgu veya durum olan doğal afetler (deprem, sel, heyelan, kasırga gibi) sosyal patlamalar (büyük çaplı isyan çıkması, genel grev gibi) hastalık, tutukluluk, mevzuat tarafından getirilen yasaklamalar, büyük ekonomik krizler gibi değişik şekillerde ortaya çıkabilmektedir.
Mucbir sebep halinde kişi ile meydana gelen sonuç arasındaki nedensellik bağının kalkması ve iradesi dışında meydana gelen sonuç sebebiyle kişiye yüklenebilecek hiçbir kusurun bulunmadığından söz etmek mümkün olup, aynı zamanda mucbir sebep bir hakkın kullanılmasına da engel teşkil edebilir veya hukuktaki sürelerin kaçırılmasına da neden olabilir. İster hukuki sorumluluk isterse hakkın kullanılması bakımından olsun, bütün bu hallerde, mücbir sebep sorumluluğu kaldırıcı, sorumluluğu ileri bir tarihe atıcı sonuçlar doğurabileceği gibi, çeşitli hallerde sürelerin durmasının kabulü, yeni ek süreler tanınması veya başlangıçtaki sürenin hiç işlemediğinin kabulü, eski hale iade gibi hukuki çözümler de üretilebilmektedir.
Bu itibarla, kooperatifin faaliyetinin ve yönetiminin aksamamasına binaen alınması gereken zorunlu kararların varlığı karşısında mücbir sebeplerden ötürü anasözleşmede bulunmasa bile yukarıda zikredilen gerekçeler kapsamında kooperatif genel kurulunun merkez dışında bir yerleşim yerinde (İstanbul İli gibi) toplanmasının mümkün olabileceği, kuruluş aşamasında kurucuların (anasözleşmede yapılacak bu yöndeki düzenlemeyle), sonraki süreçte genel kurulun iradesiyle (anasözleşme değişikliği) genel kurul toplantısının kooperatifin merkezi dışında yapılabilmesi için de bütün ortakların bilgisinin ve rızasının olması gerektiği (ortaklar tarafından bilgi ve rızalarını belgelemek amacıyla genel kurul toplantısının merkez dışındaki bir yerleşim yerinde ‘İstanbul ili’ yapılmasının uygun olduğunu belirten Noter onaylı bildirim yapılmasının) mütalâa edilmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
……………………….
Bakan a.
Genel Müdür
