23. Hukuk Dairesi 2014/1339 E. , 2014/2142 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Yenice(Karabük) Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 31/01/2013
NUMARASI : 2010/135-2013/12
Taraflar arasındaki kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalı kooperatifin üyesi olan müvekkillerinin aynı zamanda Karabük bölgesinde faaliyet gösteren B... Köyü Tarımsal Kalkındırma Kooperatifi'nin de üyesi olduklarını, davalı kooperatifin müvekkillerinden B... Köyü Tarımsal Kalkındırma Kooperatifi'nden istifa ettiklerine dair yazı istediğini, ancak müvekkillerinin her iki kooperatifin çalışma bölgelerinin farklı olması nedeniyle istifa etmediklerini, bunun üzerine davalı kooperatifin 06.08.2010 tarihli yazı ile müvekkillerinin ortaklıktan ihraç edildiğini bildirdiğini, ancak ihraç yetkisinin yönetim kurulunun teklifi ile genel kurulda olduğunu, çıkarılma kararının ortağa tebliğ edilmek üzere on gün içinde notere tevdi edilmesi gerektiğini, her iki kooperatifin çalışma bölgelerinin farklı olduğunu ileri sürerek, müvekkillerinin ihracına ilişkin yönetim kurulu kararının iptal edilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı kooperatif temsilcisi, 21.05.2000 tarihli genel kurul kararı ile yönetim kuruluna üyeler hakkında ihraç kararı verebilme yetkisi verildiğini, anasözleşmenin 9/c maddesine göre üyelerin aynı bölgede başka tarımsal kooperatife üye olamayacakları halde davacıların aynı çalışma bölgesinde faaliyet gösteren B.. Köyü Tarımsal Kalkındırma Kooperatifi'ne de üye olduklarını, ihraçların hukuka uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; G...Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'nin merkezinin Y../Karabük, B.. Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'nin merkezinin ise Karabük ili olduğu, bu nedenle iki kooperatifin aynı çalışma bölgesinde olduğunun açık olduğu, yönetim kurulunun genel kurul tarafından kendisine verilen yetkiye istinaden karar aldığı, davacıların aynı anda hem davalı kooperatife hem de dava dışı B.. Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'ne üye olamayacağı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Dava, ihraç kararının iptali istemine ilişkindir.
Kooperatiflerde ortak olma koşullarının kaybedilmesi halinde ortaklık, kendiliğinden sona ermemektedir. Bu durumdaki ortağa çekilecek ihtarname ile kooperatifin aynı bölgede başka bir tarımsal kalkındırma kooperatifinin ortağı olmamak koşulunu ihlâl ettiği belirtilerek, bu kooperatiften ayrılması, aksi halde ihraç edileceğinin bildirilmesi ve uygun süre verilerek anılan ortak olma koşulunu sağlaması yönünde imkân tanınması, uyarının gereği yerine getirilmediği takdirde ihracına karar verilmesi gerekmektedir. Anasözleşmede ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nda anılan ortaklık koşulunu kaybedenler için ihraç öncesinde ihtar gönderilmesi öngörülmemiş ise de, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 27. maddesinde parasal yükümlülükleri için ihraç öncesinde aranan uygun süre verilmesi koşulunun, kıyasen uygulanması gerekir. Bu uygulamanın YHGK'nın 27.04.2010 tarih ve 16-149 E, 212 K. sayılı ilamında da açıklandığı üzere, hayatın olağan akışına, iyiniyet kurallarına ve kooperatifin amacına uygun olduğunun kabulü gerekir.
Somut olayda, 06.08.2010 tarihli yönetim kurulu kararı ile, ihtara rağmen adı geçen kooperatiften ayrıldığını belgelemeyen S.. U.., M.. U.., R.. U.., S.. U.., A.. İ..'ın (davacıların) üyeliklerinin düşürülmesine karar verilmiştir. Davalı S.S. G... Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'ne ait anasözleşmenin 5. maddesinde "Kooperatifin çalışma bölgesi G.. Köyü'dür" hükmü düzenlenmiş, yine aynı sözleşmenin ortaklığa girme şartlarına ilişkin 9. maddenin c bendinde ise" aynı bölgede başka bir tarımsal kalkınma kooperatifinin ortağı olmamak" hükmü düzenlenmiştir. Mahkemece, yönetim kurulu ihraç kararı içeriğinde sözü edilen ihtarın yazılı olup olmadığı, yazılı ise davacılara tebliğ edilip edilmediği davacı kooperatiften sorulup; davacılara tebliğ edilmiş bir ihtarnamenin bulunduğunun bildirilmesi halinde ihtarname ve tebliğ belgeleri istendikten sonra makul süre ve ihraç ihtarı içeren bir ihtarnamenin davacılara tebliğ edildiğinin tespiti halinde, davacıların farklı çalışma bölgelerinde aynı anda iki tarımsal kalkınma kooperatifine ortak olmalarının mümkün olduğu, 9. maddenin buna engel olmadığı gözetilerek, S.S. G.. Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ve S.S. Bulak Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'nin aynı çalışma bölgesi içinde olup olmadığı, bu Kooperatifler aynı çalışma bölgesi içinde değil iseler, ihraç kararının anasözleşmenin anılan hükmüne aykırı olduğu sonucuna varılması ve davanın kabulüne karar verilmesi, aynı çalışma bölgesi içinde iseler şimdiki gibi davanın reddine; yazılı bir ihtarname bulunmaması veya yazılı bir ihtarname olup da davacılara tebliğ edilmediğinin ya da ihtarnamenin yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda makul süre ve ihraç ihtarını içermediğinin tespiti halinde davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ :Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin diğer temyiz itirazların reddine, (2) numaralı bentte açıklananan nedenlere, temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacılar yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, kararının tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20.03.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
