T.C.
SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI
Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü
Sayı | : | 96968930-251.04 |
Konu | : | Azilden sonra yöneticilerin vekaleten oy kullanması. |
Sayın ……… ……….
…………………………..
İlgi : 17.04.2016 tarihli ve 461892 başvuru sayılı dilekçe.
İlgi dilekçenizde, anasözleşmedeki hükme binaen vekaleten oy kullanamayan yönetim kurulu üyelerinin azledilmesi durumunda organ seçimlerinde ve azilden sonraki diğer gündem maddelerinde vekaleten oy kullanıp kullanamayacakları hususunda bilgi talep edilmektedir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 49 uncu maddesinde "Anasözleşmede açıklama bulunduğu takdirde, bir ortak yazı ile izin vermek suretiyle Genel Kurul toplantısında oyunu ancak başka bir ortağa kullandırabilir. Bir ortak Genel Kurulda birden fazla ortağı temsil edemez" hükmü; konuyla ilgili Bakanlığımızca hazırlanan örnek anasözleşmelerin “Oy hakkı ve temsil” başlıklı ilgili maddesinde ise; “Toplantı tarihinden üç ay evvel ortak olmayanlar hariç her ortak genel kurula katılma hakkına sahiptir. Her ortak yalnız bir oya sahip olup yazı ile izin verilmek suretiyle bir ortak diğer bir ortağı, oyunu kullanmak üzere temsilci tayin edebilir.” hükmü yer almakta olup, anasözleşmelerinde bu yönde hüküm bulunan kooperatiflerde bir ortağın yazı ile izin vermek suretiyle oyunu bir başka kooperatif ortağına veyahut eş ya da birinci derecede kan ve kayın hısımlarına kullandırması mümkün bulunmaktadır.
Öte yandan, “Kooperatif ve Üst Kuruluşları Genel Kurullarında Bulundurulacak Ticaret Bakanlığı Temsilcisinin Nitelik ve Görevleri Hakkında Tüzük” ün “Genel kurul toplantısından önceki görevler” başlıklı 5 inci maddesinin 1 inci fıkrasının (b) bendinde; “Toplantıya katılmaya hak kazanmış olan ortakları gösteren listenin, Türk Ticaret Kanununun 376 ncı maddesine uygun şekilde düzenlenip düzenlenmediği, listenin ortaklar veya ortak temsilcileri tarafından imzalanıp imzalanmadığı, hazır olanların görebileceği bir yere asılıp asılmadığı,” hükmü öngörülmüş olup, Tüzük kapsamında hazırlanan Kooperatif ve Üst Kuruluşları Genel Kurul Toplantıları ile Bakanlık Temsilcileri Hakkındaki 2013/3 sayılı Genelgemizin 12 nci maddesi gereği toplantıya katılan Bakanlık Temsilcisinin toplantıya asaleten ve vekaleten katılanların sayısının rakamla ve yazıyla tutanağa geçirilmesini, 13 üncü maddesi gereği de ortaklar listesinin Türk Ticaret Kanunu ve anasözleşme hükümlerine uygun şekilde düzenlenip düzenlenmediğini, ortaklar ve temsilciler tarafından imzalanıp imzalanmadığını incelemesi ve bilahare listeyi imzalaması ve bu listenin ortaklar tarafından görülebilecek bir yere asılmasını sağlaması ve 33 üncü maddesi gereği de, tutanağın giriş bölümünün, her bir gündem maddesine ilişkin genel kurul kararının, tutanağın bitiş bölümünün, sırasıyla genel kurulca görüşülüp belirlendikçe, genel kurul başkanınca katiplere yüksek sesle okutularak yazdırılması, biri yazdırılıp bitirilmedikçe sonraki bölüm ya da gündem maddesinin görüşülmesine geçilmemesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, ortak kendisini temsil ettirerek temsil yetkisini verdiği kişi eliyle genel kurulda yapılan görüşmelere katılma, düşüncelerini açıklama, soru sorma, önerge verme, yönetim ve denetim kurullarının ibrası ve diğer konularda istediği yönde oyunu kullanma; yönetim ve denetim kurulu üyeliğine, divan başkanlığına veya üyeliğine, oluşturulacaksa hesap tetkik komisyonu üyeliğine seçilme ve bunları seçme gibi genel kurul toplantılarındaki ortaklık sıfatıyla kazandığı haklarını kullanmaktadır.
Bu kapsamda, hakkı kısıtlayan (ortağın temsil hakkı) sebeplerin ortadan kalkması (yönetim kurulu üyeliğinden azledilmesi) durumunda hakkın kullanılmasının gerektiği hukukumuzun temel ilkelerinden birisi olup, yönetim kurulu üyeliğinden azledilen ortağın temsilci olarak temsil ettiği ortak adına azilden sonraki alınacak kararlarda oy ve diğer haklarını kullanmasının gerektiği sonucuna varılmaktadır.
