T.C. |
Sayı | : | 96968930-251.05[KGM-34/2835] |
|
Konu | : | Adresine Ulaşılamayanların Ortaklıktan Çıkarılması |
|
S.S. ………….. TÜKETİM KOOPERATİFİNE
…………./………….
İlgi: 28.07.2017 tarihli yazınız.
İlgi yazınızda, uzun zamandır genel kurul toplantılarına katılmayan ortaklarla irtibata geçilmesine yönelik gerekli merciilere başvurulmasına rağmen bu kişilerin adres ve kimlik bilgilerine ulaşılamadığı ve vefat eden ortakların varislerinin ortak olmak istemedikleri belirtilmekte ve genel kurulca bahsi geçen ortaklar hakkında yönetim kuruluna “ortalıktan çıkarma yetkisi” verildiğinden bahisle konu hakkında yapılması gerekli iş ve işlemler hakkında bilgi talep edilmektedir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 18 inci maddesi hükmü kapsamında yönetim kurulunca alınacak kararların pay sahiplerine bildiriminde, pay sahiplerinin kooperatife bildirdiği adresin esas alınacağı açıktır.
25.01.2012 tarihli ve 28184 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik’in “Bilinen adreste tebligat” başlıklı 16 ncı maddesinde; "(1) Tebligat, öncelikle tebliğ yapılacak şahsın bilinen en son adresinde yapılır. Bilinen en son adresin tespitinde, tebliğ isteyenin beyanı, muhatabın veya diğer ilgililerin bildirimleri ya da mevcut belgeler esas alınır. (2) Bilinen en son adresin tebligata elverişli olmadığının anlaşılması veya tebligat yapılamaması hâlinde, muhatabın adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresi bilinen en son adresi olarak kabul edilir ve tebligat buraya yapılır. Ayrıca başkaca adres araştırması yapılmaz. 79 uncu maddenin ikinci fıkrasına göre renkli bastırılan tebligat zarfında, adresin muhatabın adres kayıt sistemindeki yerleşim yeri adresi olduğu belirtilerek bu adrese tebligat yapılacağına dair meşruhata yer verilir." hükümleri öngörülmüştür.
Öte yandan, tebligat yapılamayan kişilere yönelik olarak vatandaşlık numarası (T.C. No) bulunanların Merkezi Nüfus Veri Tabanı (MERNİS) kayıtlarında yer alan güncel adreslerine ulaşılarak karşılaştırma yapılması, vatandaşlık numarası mevcut bulunmayan kişilerin kimlik bilgilerin yer aldığı toplu bir liste ile il/ilçe nüfus ve vatandaşlık müdürlüklerinden güncel adreslerinin talep edilmesi uygun olacaktır.
Bu kapsamda, kişileri ortaklıktan çıkarma işlemlerinin anasözleşmenizin ilgili maddesindeki usul ve esaslara uygun yürütülmesi gerekmekte olup, kişinin adresine ulaşılamamasından veyahut genel kurul toplantısına katılmamasından dolayı ortaklıktan çıkarılması mevzuata aykırılık teşkil edecektir.
Diğer taraftan, Kooperatifler Kanununun 14 üncü maddesinde “Ortağın ölümü ile ortaklık sıfatı sona erer. Anasözleşmede gösterilecek şartlarla, ölen ortağın mirasçılarının kooperatifte ortak olarak kalmaları sağlanabilir.” hükmü öngörülmüş olup; Bakanlığımızca hazırlanan Tüketim Kooperatifi Örnek Anasözleşmenin “Ölen Ortağın Durumu” başlıklı 16 ncı maddesinde de “Ölen ortağın kanuni mirasçılarının üç ay içinde 10’uncu maddedeki ortaklık şartlarını taşıyan bir temsilci tayin ederek kooperatife bildirmeleri halinde ortaklık hak ve yükümlülükleri kanuni mirasçıları lehine devam eder. Mirasçıların temsilci tayin etmemeleri veya ortaklığa devam etmek istememeleri halinde ölen ortağın alacak ve borçları 15’inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir.” denilmektedir.
Mirasçıların temsilci tayin etmeleri ile ilgili olarak Kooperatifler Kanunu ve örnek anasözleşmede herhangi bir şekil şartı bulunmamakla birlikte, söz konusu temsilci tayininin, anasözleşmenin 16 ncı maddesine göre kooperatife bildirilmesi yeterli görülmektedir. Kooperatife yapılacak bildirim sonucunda, ölen ortağın tüm hak ve yükümlülükleri, kanuni mirasçılara geçecek ve bu hak ve yükümlülükler kanuni mirasçılar tarafından tayin edilmiş olan temsilci aracılığı ile kullanılacaktır.
Konuya ilişkin olarak Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 05.12.2001 tarih ve Esas 11-1060, Karar 1114 sayılı kararında ise özetle; “ölen ortağın mirasçılarının ortaklığa devam edip etmeyecekleri konusunda uyarılmadan veya mirasçıların kendiliklerinden harekete geçmedikleri için ortaklık sıfatının düştüğü kabul edilemez.” denilmekte olup, dolayısıyla yönetim kurulunca öncelikle, ölen ortağın mirasçılarına, kooperatife ortaklığa devam edip etmeyecekleri hususunun bildirilmesi; kişilerin ortaklığa devam etmeyeceklerinin anlaşılması halinde ise ölen ortağın alacak ve borçlarının anasözleşmenizin ilgili maddesi hükümlerine göre tasfiye edilmesi gerekmektedir.
