T.C. BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/808
KARAR NO : 2019/546
DAVA : Tespit
DAVA TARİHİ : 31/08/2018
KARAR TARİHİ : 30/05/2019
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 20/06/2019
Yukarıda isim ve adresleri yazılı taraflar arasında mahkememizde görülen davanın açık yargılaması ve dosyanın tetkiki sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: davacı...vekili özetle; Davacı...kooperatifin 04.06.1985 tescil tarihli ana sözleşmenin 1. Mad sine göre sınırlı sorumlu bir toplu işyeri yapı kooperatifi olarak kurulduğunu, kooperatifin amacının da ana sözleşmenin 6. Maddesinde belirtildiği gibi ortakların işyeri ihtiyaçlarının karşılanması şeklinde ifade edildiği, ana sözleşmenin 5. Maddesine göre kooperatifin süresinin 30 yıl olarak belirlendiği, kooperatifin faaliyet süresi sona ermiş olmasına rağmen bu husus gözden kaçırılarak süre uzatımının yapılmadığı, süre unsuru ana sözleşmede ihtiyari bir unsur olup sürenin dolmasıyla kooperatifin kendiliğinden fesh olmadığı, tasfiye işlemleri bitirilmediği müddetçe kooperatiflerin tüzel kişiliğinin devam ettiği ,davacı...kooperatifin tasfiyeye girmediği gibi faaliyetini de halen sürdürmekte olduğu, halen olağan genel kurullarını yaptığı ve en son yapılan 15.05.2018 tarihindeki genel kurulda kooperatif organlarını seçerek görevlerini yürüttüğü, kooperatif her ne kadar 1985 yılında kurulmuş olsa da faaliyetine geç başladığı, kooperatif adına halen kayıtlı taşınmazların bulunduğu ve hala tapusunu alamayan ortaklarının mevcut olduğu, kurumlar vergisi genel tebliği(seri no:l) de değişiklik yapılmasına dair tebliğ (seri NO:....) gereğince 7061 sayılı kanunla 5520 sayılı kanunun 4. Maddesinin 1. Fıkrasının (k) bendine eklenen parantez içi hükümle 1/1 2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere kurumlar vergisinden muaf kooperatiflerin ortak dışı işlemleri nedeniyle kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ayrı bir iktisadi işletme kurulması gerektiğinin hükme bağlandığı, bu doğrultuda ortak dışı işlemler nedeniyle davacı...kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ....işletmesi kurulduğu, kooperatif tüzel kişiliğine bağlı iktisadi işletmesinin kurulmuş olmasının da kooperatifin halen faaliyetine devam ettiğini gösterdiği, davacı...kooperatif adına düzenli olarak vergi beyannameleri, SSK beyannamelerinin verilmekte olduğu, emlak vergilerinin düzenli olarak ödendiği, tüm bu hususlar göz önünde bulundurulduğunda ana sözleşmeye göre belirlenen faaliyet süresi sona ermiş olsa da kooperatifin dağılmasını gerektiren koşulların henüz oluşmadığını, kooperatif tüzel kişiliğinin devam ettiği ve henüz tüm ortaklarında tapularını almadığı bu nedenle davacı...kooperatifin faaliyetinin devam ettiğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, ....Kooperatifinin faaliyette olduğunun tespiti isteminden ibarettir.
1163 sayılı kanunun ihtiyari 5.mad. hükmüne göre Konut yapı kooperatiflerinde, ana sözleşmede faaliyet süresi düzenlenmiş olsa da bu sürenin belirleyici esaslı yasal hükümlerden olmadığı, faaliyetin sona erdirilmesine dair ana hükmün, ana sözleşmede belirlenen kooperatifin amacı gösterilen işlerin tamamen tamamlanması ve ferdi mülkiyete geçilip konutların tüm ortaklar adına tescil edilmesiyle ulaşılmış sayılacağı ve buna göre de kooperatifin dağılacağıdır.
1163 Sayılı Kooperatifler Kanunundaki ihtiyari hükümler (5. Madde);
1.Genel kurulun toplantısı, kararların alınması, oyların kullanılması hakkındaki hükümler,
2.Kooperatifin çalışma şekline dair esaslar,
3.Kooperatifin birliklerle olan münasebetleri,
4.Kooperatifin diğer bir kooperatifle birleşmesine ait hükümler,
5.Kooperatifin süresi,
1163 sayılı kooperatifler kanununun 81., davacı...kooperatif ana sözleşmesinin 82. Maddesinde kooperatifin dağılma sebepleri düzenlenmiştir. Buna göre "1. Ortak sayısının 7 den aşağıya düşmesi üzerine;
2.Genel Kurul kararı ile,
3.İflasın açılmasıyla,
4.Kanunlarda öngörülen diğer hallerde, ilgili bakanlığın mahkemeden alacağı karar üzerine,
5.Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle,
6.Üç yıl olağan genel kurulunu yapmaması halinde,
7.Amacına ulaşma imkanının bulunmadığının ilgili Bakanlıkça tespiti halinde mahkemeden alacağı kararla dağılır.
Ayrıca kooperatif ana sözleşmede gösterilen işlerin tamamlanması ve ferdi mülkiyete geçilip konutların ortaklar adına tescil edilmesi ile amacına ulaşmış sayılır ve dağılır. Ancak tescil tarihinden itibaren 6 ay içerisinde usulüne uygun şekilde ana sözleşme değişikliği yapılarak kooperatifin amacının değiştirilmesi halinde dağılmaya ilişkin hüküm uygulanmaz. "şeklindedir.
Kooperatif tüzel kişiliğin sona ermesi için, tasfiye işlemlerinin eksiksiz tamamlanması, şayet tasfiye işlemleri yasanın öngördüğü ve gerektiği gibi tamamlanmamış ve tasfiyesi gereken hususlar eksik bırakılmışsa, tüzel kişilik ticaret sicilinden silinse bile, kooperatifin tüzel kişiliğinin sona erdiğinin kabulü olanaksız olup, bu gibi durumlarda kooperatif tüzel kişiliğinin, ihyası için dava açılabileceğidir.
Somut olayda, ibraz edilen kooperatif ana sözleşmesine göre faaliyet süresi 30 yıl olarak düzenlense bile faaliyet süresinin esaslı unsurlardan olmaması ana sözleşmede belirlenen faaliyet süresi dolsa bile, davacı...kooperatifin faaliyetlerine devam edip etmediği, kooperatif ana sözleşmesinde belirlenen amaç ve faaliyetlerin tamamının yerine getirilip getirilmediği, kooperatifin ferdileşme işlemlerini tek bir ortak dahi dışarıda kalamayacak şekilde tapuları ortaklarına dağıtıp dağıtmadığı, kooperatifin uhdesinde halen kayıtlı taşınmazların bulunup bulunmadığı, kooperatif aleyhine açılmış veya kooperatifin 3. kişiler ve üyeler adına açmış olduğu derdest olan davalarının bulunup bulunmadığı, kooperatifin tasfiyesine karar alınıp tasfiye işlemlerinin yapılıp yapılmadığı yönünde tespitin yapılması gerekeceğidir.
Somut davada; Davacı...kooperatif, tüzel kişiliğinin ticaret sicil kayıtlarından halen terkin edilmemiş olduğu gibi, kooperatifin tasfiyesine ilişkin genel kurul kararının alınmamış olduğunun göz ardı edilememesi gerekeceğidir.
Kooperatifin tüm yasal defter ve belgeleri ile resmi kayıtları üzerinde yaptırılan incelemeler neticesinde,
- Davacı ......Kooperatifinin ibraz edilen tapu senetleri vergi dairesi adına düzenlenen beyannameler, vergi kayıtları ve tahakkuk makbuzları ve ödeme dekontları, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları, SSK prim ödeme tahakkuk belgeleri ve prim ödeme makbuzları, ödeme belgeleri,
- kooperatif adına halen kayıtlı birden fazla taşınmazın bulunması ve
- halen tapusunu alamamış kooperatif ortağının bulunması,
- 1 tek kişi bile dışarıda kalmayacak şekilde ferdileşmenin tamamlanmaması ve
- halen kooperatif adına kayıtlı parseller üzerinde inşaat imalatlarının devam etmekte oluşu ve
- bu parseller yönünden hasılat paylaşımlı sözleşmelerin düzenlemesine dair genel kurul kararlarının alındığı dikkate alındığında
- ana sözleşmede ihtiyari nitelikteki 30 yıl olarak belirlenen faaliyet süresinin dolmuş olmasına rağmen davacı...kooperatifin belirlenen bu sürede ferdileşme işlemlerini henüz tamamen tamamlamadığından
- kooperatif faaliyetlerinin 1163 sayılı kanunun 81. madde ve kooperatif ana sözleşmesinin 82. Mad hükmüne göre dağılma sebeplerinin bulunduğundan bahsedilemeyeceği,
- bütün ortakları ilgilendiren tasfiyeye konu işlemlerde ise kooperatife ait tüm taşınır ve taşınmaz mal hesaplarının, alınacak tasfiye kararınca tüm ortaklara pay edilmesi gerekeceğinden
- 1163 sayılı kanunun dağılma sebeplerinin düzenlendiği 81. mad. ve ana sözleşmenin 82. Maddesine göre davacı...kooperatifin faaliyetinin sona erdiğinden bahsedebilmek için öncelikle kooperatifin genel kurulunda tasfiyesine dair karar alınarak tasfiye kurulunun seçilmesi gerekirken,
- ticaret sicilden gelen kayıtlardan ve kooperatifin unvanından da anlaşıldığı üzere davacı...kooperatifin tasfiyeye dair karar almadığı ve tasfiye işlemlerine başlamadığı
- bu nedenle davacı...kooperatif faaliyetlerinin halen devam ettiğinin kabul edilmesi gerekeceği,
- davacı...kooperatif ana sözleşmesinde belirtilen 30 yıllık faaliyet süresi dolmuş olmasına rağmen, kooperatif adına kayıtlı yukarıda belirtilen taşınmazların halen davacı...kooperatif adına kayıtlı olup ana sözleşme gereğince arsa üzerinde yapılması amaçlanan tüm konutlar yapılarak, yapılması zorunlu ferdileşme işlemleri gereğince konutların bir ortak dahi dışarıda kalmayacak şekilde tüm ortaklar adına tapuda tescil işlemlerinin henüz tamamlanmaması nedeniyle kooperatif faaliyetlerin devam ettiğinin kabul edilmesi gerekeceği,
- davacı...Kooperatifin kuruluş tarihi olan 1985 den itibaren genel kurul toplantılarını düzenli olarak yaptığı ve
- bu genel kurul kararlarının ticaret sicil gazetesinde tescil ve ilan edildiği, yapılan genel kurullarda ve
- en son olarak 2017 yılında kooperatifi temsil ve idare edecek yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerinin seçildiği,
- vergi kayıt ve sigorta işlemlerinin Vergi dairelerinde SSK kurumlarında devam ettirildiği gibi
- üyelerden işyeri m2 büyüklüklerine göre aidatların ortaklardan halen tahsil edilmesi nedeniyle
kooperatif faaliyetlerinin devam ettiğinin kabul edilmesi gerekeceğinden haklı olan davanın kabulü ile .... Kooperatinin faaliyette olduğunun tespitine, söz konusu raporun onaylanması uygun görülerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
