| T.C GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü |
| Sayı | : | 96968930/251.04 |
| Konu | : | Alacakların sermaye artırımında kullanılması. |
……………. MÜDÜRLÜĞÜNE
İlgi: 05.06.2014 tarihli ve 50035491.431.04.00000769318 sayılı yazı
İlgi yazınızda, motorlu taşıyıcılar kooperatifi ortaklarının kooperatif tüzel kişiliğinden alacaklarını kooperatifin sermaye artırımında kullanıp kullanamayacakları hususunda bilgi talep edilmektedir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 1 inci maddesinde; kooperatiflerin, değişir ortaklı ve değişir sermayeli ortaklıklar olduğu, 19’uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında; kooperatife giren her şahıstan en az bir ortaklık payının alınması gerektiği, anasözleşmeyle en yüksek had tespit edilerek bir ortak tarafından bu had dahilinde birden fazla pay alınmasına cevaz verilebileceği, ayrıca kooperatife giren ortakların en çok 5000 pay taahhüt edebileceği hükme bağlanmış olup, 23.07.2009 tarihli 27297 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 14.07.2009 tarihli 2009/15233 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca; 1163 sayılı Kanun kapsamında kurulan kooperatiflerde, bir ortaklık payının değeri 100 (yüz) TL’ye yükseltilmiştir.
Kanunun yukarıdaki maddesinde yer alan “ortaklık payı” ile ifade edilmek istenen “sermaye payı”dır. Bu kapsamda, kooperatifteki ortaklık paylarının tamamı kooperatifin bilançosunda sermayesini oluşturmakta olup, kooperatiflerde ortak sayısının değişmesine paralel olarak, ortakların taahhüt ettikleri ve ödedikleri sermaye miktarı da, dolayısıyla kooperatifin sermayesi de değişmekte, kooperatiflerdeki toplam sermaye miktarının artırılması da; ya yeni bir ortaklık kaydı ya da ortakların ortaklık paylarının artırımı ile mümkün bulunmaktadır.
Bu bağlamda, anasözleşme değişikliğiyle ortakların taahhüt ettikleri ortaklık pay miktarının artırılması ve bunun genel kurulca onaylanması suretiyle ortaklar ile kooperatif tüzel kişiliği arasında mahsuplaşma yapılması ve kooperatif sermayesinin artırılması imkan dahilindedir.
Anasözleşme tadilatı yapılmadan alacakları karşılığında ortaklık paylarını artırmak isteyen ortakların ortaklık paylarının artırılması suretiyle mahsuplaşmaya gidilmesi ve bu sayede kooperatif sermayesinin artırılması da imkan dahilindedir.
Öte yandan, ilgi yazınız eki …. Ticaret Sicili Müdürlüğünün ………..tarihli ve ….. sayılı yazısında özetle; S.S. ………………..Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifinin 06.05.2014 tarihli genel kurul toplantı tutanağında ve tadil tasarısında kooperatif anasözleşmesinin 7 ve 8 inci maddelerinin tadil edilerek sermayesinin artırılan kısmının “önceki yıllarda ortaklardan alınan borç tutarının sermayeye aktarılması” ile karşılandığının tespit edildiğinden bahisle, kooperatifin bilançosunda kayıtlı bulunan iç kaynaklarının sermayeye eklemesi sureti ile sermaye artırılıp artırılamayacağı konusunda Müdürlüklerince tereddüte düşüldüğü belirtilmektedir.
İlgi yazı ve eki belgelerin incelenmesinden, söz konusu kooperatifin 14.05.2014 tarihinde gerçekleştirdiği genel kurul toplantısında, gündemin 9 uncu maddesiyle asgari sermayenin 150,500,00 TL’ye, bir ortaklık payının değerinin de 21.500,00.-TL’ye yükseltildiği, ancak gündem maddesinin kabul edilip edilmediğine dair bir ifadenin yer almadığı ve söz konusu tadil tasarısının Divan heyeti ile birlikte Bakanlık Temsilcisince imzalandığı ve ………….. Müdürlüğünce mühürlendiği, ……..Valiliğinin (……… Müdürlüğü) ………….. tarihli ve …… sayılı yazısından da; …….. tarih ve …… sayılı oluru ile anasözleşme değişikliğine izin verildiği anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda, ortakların taahhüt ettikleri ortaklık payı adedinin artırılması suretiyle sermayelerinin artırımı yoluna giden kooperatiflerde, yönetim kurulunca gerekçeli olarak alınacak yönetim kurulu kararının notere tasdik ettirilmesi ve Genel Müdürlüğümüzce Valiliklere (Ticaret İl Müdürlüğü) verilen yetki gereği Ticaret İl Müdürlüklerimizden izin alınması ve akabinde madde tadilatının genel kurulca kabul edilmesi zorunludur.
Bu çerçevede, bir ortaklık payının değerinin 1,00 (bir) TL olması hasebiyle asgari sermayesi 7,00 (yedi) TL olan (1x7=7) söz konusu kooperatifin yukarıda zikredilen Bakanlar Kurulu Kararı gereği ortaklarının 1,00 (bir) TL olan ortaklık pay bedellerinin 100,00 (yüz) TL' ye yükseltmesi gerekeceğinden 150.500,00 TL'ye yükseltmeye çalıştığı asgari sermaye için ortakların taahhüt etmek zorunda oldukları pay miktarının 215 adet olması gerekmektedir. Yani, 7 ortaktan müteşekkil anılan kooperatifin her ortağının 215 adet pay taahhüt ederek toplam sermaye miktarını 21.500,00 TL’ye çıkarmak suretiyle kooperatifin asgari sermayesinin 150.500,00 TL'ye (100x215=21.500x7=150.500,00 TL) yükseltilmesi imkan dahilindedir.
Bu itibarla, Kooperatifler Kanununun 19 uncu maddesinin 2 nci fıkrasındaki; “Bir ortaklık payının değeri 100 liradır. Kooperatife giren ortaklar en çok 5000 pay taahhüt edebilirler...” hükmü gereği, kooperatif ortaklarının kooperatif tüzel kişiliğinden alacaklarını, bir ortaklık payının değerini 21.500,00.-TL’ya artırarak mahsuplaşmak suretiyle anasözleşme değişikliğine gitmeleri ve bu işlemin …….’nce onaylanması hukuka aykırı olduğundan söz konusu tescil işleminin yapılmaması gerekmektedir.
Bilgi ve gereğini arz ederim.
………………………….
Bakan a.
Genel Müdür V.
